همه پدر و مادرها دوست دارند فرزندشان خوب درس بخواند ولی خيلي از آن ها با نزدیك شدن به فصل امتحانات با شیوه درس خواندن كودك شان با مشكل روبرو میشوند زیرا فكر می كنند كه فرزندشان روی درس تمركز كافی ندارد و بیش از آنكه به درس و تكالیفش اهمیت دهد به مسائل دیگری مانند تماشای تلویزیون، بازي و بازیگوشی مشغول است ولی چگونه میتوان در كودكان انگيزه درس خواندن ایجاد كرد؟
انگیزه تأثير مستقیمی روی کوشش برای رسیدن به هدف های معلوم دارد. در واقع انگيزه اهداف مشخصی را ترسیم می کند که اشخاص برای رسیدن به آن کوشش می کنند. بدین ترتیب انگيزه روی انتخاب هایی که دانش آموزان می کنند تأثير می گذارد. به عنوان مثال، انگيزه است که انتخاب می کند دانش آموز در کلاس هنر ثبت نام کند یا فیزیک، بعداز مدرسه مستقیم به خانه برگردد تا تکالیف فردایش را انجام دهد یا در برنامه های فوق برنامه ی مدرسه شرکت می کند.
کمک به علاقه کودک به یادگیری
کودک از همان اوان خردسالی، میل به یادگیری را نشان می دهد؛ بدنش را لمس می کند، و بعد اشیایی که در اطرافش وجود دارند را در دستانش می گیرد. نخستین نقشی که والدین در این زمینه دارند این است که به این کنجکاوی طبیعی کمک کنند. این کمک خيلي زود از سنین بسیار پائین شروع می شود.
دونالد وینیکوت، متخصص اطفال و روان درمانگر انگلیسی از یک بازي که آنرا « معرفی اشیا» می نامد، صحبت می کند:اشیا را به کودک نشان می دهید و در عین حال نام آن ها را همراه با لبخند بر زبان می آورید، بعد به وی اجازه می دهید آنرا در دستانش بگیرد. بعد ها هنگامی که کودک بزرگ تر شد به عنوان مثال طی سفر یا بازديد از موزه‌ها وی را به فرهنگ علاقمند می کنید… بچه باید ایفاگر نقش بماند و پدر و مادر در تکامل و پیشرفتش از وی حمایت کنند.
ایجاد یک فضای مثبت و امیدوار کننده
ایجاد انگيزه در دانش آموزان کار دشواری است. دانش آموزان در زمان دوران تحصیل خود با معلم های زيادي ارتباط دارند. موضوعی که برای یک دانش آموز امکان دارد جالب باشد، شاید برای دانش آموز ديگر جذابیت نداشته باشد. نبود انگيزه مانع بزرگی دربرابر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است و تمام سعی معلم و والدین از بین بردن این موانع و فراهم کردن محیط مناسب برای یادگیری بیشتر است.
زمانی دانش آموز به حرف معلم خود گوش می دهد که توانسته باشد، ارتباط خوبی با او برقرار کند و به او ثابت شود که آنچه قرار است در کلاس درس یاد بگیرد برایش مفید است. وقتی دانش آموز مطمئن شود که معلم بهترین شخص برای کمک کردن به او است، با شوق بیشتری در کلاس حاضر می شود و به درس گوش می دهد.
برای فرزندتان خرده هدف ایجاد كنید
والدین میتوانند با انجام كارهایی به پیشرفت شرایط درسی فرزندان شان كمك كنند. آنان باید توقعات بالا ولی عادلانه از فرزندان شان داشته باشند و به آن ها كمك كنند تا خرده هدف های قابل اجرا برای خویش بوجود بیاورند، در این باره پدر و مادرها باید به فرزندان شان در رسیدن به این خرده اهداف كمك كنند.
تلاش كنید تا احساس انگيزه درونی را در فرزندتان قوی كنید به گونه ای كه بخود اعتماد كند و خودش به تنهایی به دنبال راهکار مسائل بگردد. از جمله كارهایی كه والدین و معلمان میتوانند برای افزایش انگیزش درونی دانش آموزان انجام دهند كم رنگ كردن اهمیت نمره و پررنگ كردن اصل یادگیری است.
اجازه بدهید که بچه به تنهایی تصمیم بگیرد و با نتیجه آن رو به رو شود
به فرزندتان اجازه دهید که خودش تصمیم بگیرد. هنگامی که تصمیم اشتباهی می گیرد، بگذارید با نتیجه طبیعی که به دنبال آن تصمیم نادرست به وجود می آید ، رو به رو شود و خودش مسوولیت آن نادرست را بپذیرد.
به عنوان مثال در صورتیکه نتیجه ی انجام ندادن تکلیف های مدرسه، استفاده نکردن از کامپیوتر است، امکانِ بازگرداندن زمان استفاده از کامپیوتر را در دستان خود وی بگذارید. یعنی اگر تکلیفی را که به وی محول شده تمام کند، زمان استفاده از کامپیوتر را که بر سر آن توافق کرده اید به دست می آورد.
این میتواند برای وی انگيزه ای در جهتِ درست باشد، بدون این که لازم باشد به او بگویید که چه کاری انجام بدهد، چطور این کار را انجام بدهد و بدون این که لازم باشد در مورد اهمیت انجام تکالیف سخنرانی کنید. شما باید بعنوان پدر و مادر از خویش سوال کنید که« در خصوص چه چیزهایی باید صبور باشم؟ ارزش ها و اصول من کدامند؟» و به آن ها پایبند باشید.
با معلمش هماهنگ شوید
شما میتوانید با معلمش حرف بزنید ، به ویژه در مورد موضوعاتی که وی کم بود دارد. شما بهمراه معلمش میتوانید راهکارهایی را طراحی کنید که کودکتان زمان و موضوعات درسی را بهتر مدیریت کند.
درس خواندن را با زندگی روزانه بیامیزید
پیوند زدن درس ها با زندگی روزانه منجر به درک قابل لمس و عمیق مفاهیم و موضوع های درسی می شود و بخاطر سپاری آنها هم اسان تر خواهد شد.
استفاده از دفتر برنامه ریزی را به وی بیاموزید
شما باید یک دفتر برنامه ریزی برای کودک تان بخرید تا به وی در نوشتن فهرست کارهای روزانه و هفتگی کمک کند. این دفتر میتواند کوچک تر و برای تکلیف های کوتاه مدت، و یا بزرگتر و کامل تر باشد.
همینطور شما میتوانید از دفتر برنامه ریزی، برای کمک به فرزندتان در یاد آوری انجام کارهای معمولی روزانه یا هفتگی، استفاده کنید.
به او بیاموزید که با انجام کارهای فهرست روزانه و خط زدن آنها هیجان زده شود. میتوانید به وی استیکر و ماژیک بدهید تا نوشتن در دفتر برنامه ریزی را برایش شخصی سازی و سرگرم کننده کنید.
به وی کمک کنید
چنانچه کودکتان موضوعی را خسته کننده یافت، راه هایی را برای افزایش علاقه در وی طراحی کنید. شما میتوانید از سی دی های اموزشی تعاملی و بازي گونه برای اموزش آن مسئله استفاده کنید.
فعالیت بدنی را فراموش نكنید
والدین میتوانند فعالیت های ديگر را بسته به علاقه كودك تنظیم كنند ولی باید به این نكته توجه كنند كه زمان كافی از فعالیت های بدنی در برنامه كودك در نظر گرفته شود. تمامی وقت استراحت نباید به تماشای تلویزیون اختصاص داده شود زیرا كودكان فعالیت بدنی كافی نخواهند داشت بدین ترتیب در رشد بدنی دچار مشكل خواهند شد.
من جمله اصلاحات رفتاری كودكان كه به وسیله والدین قابل انجام است تصحیح تغذیه كودك است. هرگونه اصلاح رفتاری از ترغیب و پاداش مجزا نیست، در خصوص تغذیه چون والدین آنرا تهیه می كنند باید این مسئله را در نظر بگیرند كه كودكان از چیزهایی تغذیه می كنند كه دردسترس شان وجود دارد به همین علت توصیه می كنیم تا از خرید خوراكی هایی كه ارزش غذایی ندارند و سبب بروز چاقی در كودكان می شود جلوگیری كنند.
روش تغذیه یك عادت است كه از آغاز تولد باید به آن توجه داشت، درصورتی که كودكان را عادت دهید كه تغذیه سالم و درست داشته باشند آن ها این عادت را درونی می كنند و احتیاجی به تصحیح تغذیه و رژیم های غذایی پیدا نمی كنند. الگوبرداری كودكان از روش تغذیه والدین اهمیت بسياري دارد.
در خصوص مضرات تنقلات غیرسالم با فرزندان تان صحبت كنید و عواقب تغذیه ناسالم را برای شان توضیح دهید. رفتارهای فرزندتان را كه موردنظر شما نیست نادیده بگیرید و در مواقعی كه لازم است با محرومیت فرزندتان از انجام فعالیت مورد علاقه اش در مدت زمانی خاص او را تنبیه كنید.
در آخر اینکه
هدف جزء جدانشدني انگيزه است. در واقع انگيزه تمايل رسيدن به هدف است. اگر هدف در نظر فرد ارزشمند باشد و احتمال رسيدن به آن هم وجود داشته باشد، فرد انگيزه قوي براي رسيدن به آن خواهد داشت. براي اينکه کودک شما با انگيزه شود، به او کمک کنيد که هدف‌هاي زندگي خود را انتخاب کند و درس خواندن را راهي براي رسيدن به آن اهداف بداند. اگر مي‌خواهيد درس خواندن هدف او باشد، بايد ارزشمندي آن براي کودک ثابت گردد تا براي انجام آن اشتياق و انگيزه پيدا کند. لذا شما آثار درس خواندن و فوائد او را به زبان کودکي برايش توضيح دهيد تا به درس خواندن علاقه‌مند گردد.
